Witchfinder General

Conqueror Worm

Zo af en toe zendt de BBC diep in de nacht een film uit. Dat is meestal het geval voor films waarvan de fans zo erg gepassioneerd zijn dat ze bereid zijn om rond een uur of twee op te staan om hun favoriete film weer eens te zien. Het is dus altijd de moeite waard om films die de BBC op onmogelijke tijden uitzendt even op het internet op te zoeken, want je weet nooit wat voor onbekend meesterwerk je tegen zult komen. Zo ook ‘Witchfinder General’. Een van de drie bekendste films van Michael Reeves, een obscure regisseur die op 25 jarige leeftijd overleed aan een overdosis, maar wel een cult-status verwierf.

De film is gebaseerd op een gelijknamig boek van Ronald Basset en speelt zich af tijdens de Engelse burgeroorlog. Sommige van de personages zijn gebaseerd op daadwerkelijke historische personen, zo ook de twee schurken in de film: Matthew Hopkins en John Stearne. Beiden hebben echt bestaan en waren ook echt heksenjagers, alhoewel ze in de film niet correct worden weergegeven. Toch schuilt de grootste kracht van de film in het gegeven dat er een historische basis ten grondslag ligt aan de het verhaal dat de film vertelt. Het soort gruwelen dat je op het scherm ziet heeft echt plaatsgevonden. De mensheid is inderdaad in staat tot dat soort wreedheden.

Het verhaal gaat over Matthew Hopkins en zijn assistent John Stearne. Samen reizen ze door het onrustige Engeland van de burgeroorlog, om heksen te berechten en te executeren. Uiteraard laten ze zich daarvoor goed betalen.Ondertussen maakt de jonge soldaat Richard gebruik van zijn verlof om toestemming te vragen voor een huwelijk met zijn geliefde, Sarah. Sarah’s oom is priester in een klein dorpje, maar wordt om politieke redenen gehaat door de lokale bevolking.
Wanneer Richard terugkeert naar zijn regiment passeert hij Matthew Hopkins en John Stearne die het dorp binnenrijden. Zij zijn door de bevolking ingeschakeld om de priester te berechten voor hekserij. Matthew Hopkins dwingt Sarah om met hem te slapen, in ruil voor het leven van haar oom. Wanneer John Stearne hier achter komt verkracht hij Sarah. Hierop verliest Hopkins zijn interesse in het meisje, en executeert hij haar oom alsnog. Wanneer Richard terugkeert en dit verhaal hoort, improviseert hij een huwelijk en zweert hij Sarah’s oom te wreken. Een bloedstollende achtervolging is het gevolg.

De film was voor zijn tijd erg schokend en dat is ook de reden dat ik de speelduur niet met zekerheid kan vermelden. Bij de originele release van de film zijn er vele scenes waarin gefolterd werd, ingekort of helemaal weggecensureerd. Bij de dvd-releases zijn die scenes in sommige gevallen helemaal teruggeplaatst, en in andere gevallen slechts ten dele. Daarom hangt het af van de dvd-uitgave hoe lang de film exact duurt.
In Amerika werd de film ‘Conqueror Worm’ genoemd om bij een reeds bestaande reeks Edgar Allen Poe verfilmingen aan te sluiten, alhoewel de film hier verder niets mee te maken had. Ook werd de originele soundtrack vervangen.
De schokkende martelscenes zijn echter niet datgene wat de film zijn angstaanjagendheid geeft. Het overtuigende acteerwerk van Vincent Price als Matthew Hopkins gecombineerd met kennis over de historische achtergrond zorgt ervoor dat de duistere kant van de menselijkheid op een nare manier wordt belicht. Verder het idyllische landschap, dat bijzonder mooi in beeld komt, in combinatie met de lieftallige (originele) soundtrack en de symphatieke Richard en Sarah een groot contrast met de wreedheden van de heksenjacht. Hierdoor komt de boodschap extra hard aan, en blijft de film lang in je gedachten hangen.

Mijn eindoordeel is dan ook ongenuanceerd. Er is weinig tegen en veel voor de film te zeggen. Deze film zal ik niet snel vergeten en staat dan ook met een 9, hoog op lijst van persoonlijke favorieten.